rẻ thường thiếu sắt, vitamin D, canxi, kẽm... do chế độ ăn uống thiếu hụt dưỡng chất, ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển.
Chuyên viên Dinh dưỡng Đỗ Thị Lan, khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết thiếu những vi chất trên, trẻ chậm phát triển thể chất và trí tuệ.
Sắt
Trẻ sơ sinh thiếu sắt thường không có triệu chứng. Trẻ lớn hơn sẽ có các biểu hiện ít phổ biến như xanh xao ở lòng bàn tay, vành tai, viêm mạch họng, kết mạc mắt nhợt nhạt, khó chịu, bú kém.
Thiếu sắt ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa khiến trẻ chán ăn, chậm phát triển, tăng cân, kém vận động, giảm nhận thức. Ngoài ra, bé tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp.
Bổ sung sắt cho trẻ bằng cách cân đối chế độ ăn, ưu tiên thịt, ngũ cốc, trái cây, rau quả có màu xanh đậm... Bé thiếu sắt trầm trọng cần bổ sung qua đường uống theo chỉ định của bác sĩ.
.jpg)
Trẻ cần ăn nhiều rau củ quả để có nhiều vitamin và khoáng chất. Ảnh: Freepik
Vitamin D
Bé dưới một tuổi thiếu vitamin D nặng có biểu hiện chậm phát triển vận động, giảm trương lực cơ. Trẻ lớn hơn có thể đau khi đi bộ, mắc các dị tật như chân vòng kiềng hoặc chân chữ X, đầu gối lệch vào trong.
Trẻ cần bổ sung khoảng 400-600 IU vitamin D và khoảng 700-1.000 mg canxi mỗi ngày. Cho trẻ ăn sữa tươi, trứng, cá, bơ, nấm, pho mát, đậu nành, các loại hạt và rau xanh.
Canxi
Theo bác sĩ Lan, triệu chứng thiếu canxi phổ biến ở trẻ là chuột rút, chóng mặt, tê nhức hoặc đau xương, gặp các vấn đề đại tràng, móng tay yếu và dễ gãy, mất xương, loãng xương. Bé có nguy cơ bị co giật hoặc co thắt cơ, mất ngủ.
Trẻ còi xương thường do thiếu vitamin D, canxi; nên ăn thực phẩm giàu canxi như sữa, rau cải, rau ngót, bông cải xanh, hải sản, các loại đậu phụ, đậu đen, đậu Hà Lan...
Kẽm
Trẻ thiếu kẽm dễ chán ăn hoặc bị viêm niêm mạc miệng. Thiếu dưỡng chất này cũng khiến tóc trẻ xơ cứng, màu tóc chuyển vàng, móng tay dễ gãy, mọc chậm, da khô, sạm. Bổ sung kẽm có thể làm giảm nguy cơ nhiễm trùng, giảm tiêu chảy kéo dài.
Vitamin B12 và B9
Vitamin B9 (folate) cần thiết cho quá trình tổng hợp ADN, tạo hemoglobin, tăng cường khả năng hấp thu axit béo và amino axit, giảm nguy cơ khiếm khuyết hệ thần kinh ở trẻ em.
Vitamin B12 tham gia vào quá trình phát triển, phân chia tế bào. Thiếu hụt vitamin này ở trẻ sơ sinh thường do mẹ ăn chay, đang cho con bú, từng phẫu thuật cắt bỏ dạ dày, hội chứng kém hấp thu và thiếu máu ác tính.
Thiếu vitamin B12, B9 ở trẻ đều có thể dẫn đến thiếu máu hồng cầu khổng lồ và triệu chứng rối loạn thần kinh. Trẻ xanh xao, chán ăn, suy nhược mệt mỏi, rụng tóc, miệng lở, có thể bị rối loạn tiêu hóa, nhịp tim nhanh, mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, ù tai.
Các vitamin nhóm B khác
Vitamin B1: Trẻ thiếu vitamin B1 thường chán ăn, cơ thể uể oải, mệt mỏi, cáu gắt khó chịu, đau nhức tay, chân, yếu cơ. Cơ thể thiếu vitamin này cũng liên quan đến bệnh tê phù với triệu chứng thường gặp như khó thở, nhịp tim nhanh, suy giảm trương lực cơ, mờ mắt, mất thị lực.
Vitamin B2: Có dấu hiệu như đau họng, sung huyết, phù niêm mạc, viêm môi miệng lưỡi, thiếu máu và viêm da tiết bã. Trẻ thiếu hụt vitamin B2 thường biếng ăn, chậm phát triển, dễ mắc bệnh về da.
Vitamin PP: Giúp cơ thể sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng từ đường, axit béo, các enzyme hoạt động bình thường. Thiếu vitamin PP gây mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, khó tiêu. Trường hợp nặng có thể viêm da, tiêu chảy, chóng mặt, chán ăn, rối loạn tri giác, tử vong nếu không điều trị.
Vitamin B6: Có vai trò xúc tác trong chuyển hóa glycogen, đạm, chất béo, duy trì các chức năng của não bộ, giúp tâm trạng trở nên tốt hơn, tăng cường hệ miễn dịch. Thiếu B6 khiến trẻ mệt mỏi, thiếu năng lượng, khô môi, nứt nẻ, thiếu máu.
Vitamin C
Loại vitamin này có tính chống oxy hóa mạnh, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, ngăn sự hình thành các gốc tự do, dự phòng bệnh tim mạch. Trẻ thiếu vitamin C thường chảy máu nướu răng, bầm máu, xuất huyết tự phát, đau khớp, khả năng chữa lành vết thương kém.
Bác sĩ Lan cho biết thêm nhận biết sớm triệu chứng trẻ thiếu hụt dinh dưỡng, khám và điều trị kịp thời có thể làm giảm tác động đến sức khỏe. Cha mẹ nên điều chỉnh chế độ ăn uống, bổ sung vitamin cho bé theo chỉ định của bác sĩ.
